Aan de Hoofdweg in Slochteren vormen de huizen een vrijwel aaneengesloten geheel. Ze kennen een duidelijk afleesbare symmetrische voorgevel, hebben hun voordeur aan de straat, zijn voorzien van een schilddak bedekt met gebakken pannen en zijn, op een enkele gepleisterde uitzondering na, opgetrokken uit rode Groninger bakstenen. De samenhang met de forse bomen en de groene bermen vormt een beeld dat recht doet aan het beschermd dorpsgezicht.
Beschermde dorpsgezichten zijn gebieden met veel bijzondere beeldbepalende gebouwen met kenmerken uit het verleden. Maar binnen een beschermd dorpsgezicht hoeft niet elk gebouw een monument of bijzonder object te zijn. Het gaat om de harmonie van het geheel.
Maar wat als er een gat dreigt te vallen? Hoe ga je dan nieuwbouw plegen zonder deze harmonie te verstoren en tegelijkertijd ook antwoord geeft op alle woonwensen van tegenwoordig?
Vanuit de Nationaal Coordinator Groningen (NCG) is DAAD gevraagd om een vervangende nieuwbouw vorm te geven. Het betreft een twee-onder-een-kap dwarshuis welke, in vergelijking tot de andere dwarshuizen, wat sober van aard is. Deze woning toont met het ritme van ramen en deuren in de voorgevel, een duidelijke twee-eenheid: twee woningen in één gebouw. Bouwtechnisch onderzoek wees uit dat het gebouw in te slechte staat verkeert waardoor duurzaam herstel werd uitgesloten.
Een intensief ontwerptraject leidde tot een ontwerp dat zich niet alleen naadloos inpast in de rijke historische context, maar tegelijkertijd ook antwoord geeft op specifieke woonwensen van de huidige bewoners.
Een van de wensen is om de voordeuren naar de zijgevel te verplaatsen, wat een ander aangezicht op zou leveren. Door de vlakken van de oorspronkelijke entrees verdiept te metselen wordt subtiel verwezen naar de vroegere entrees en blijft het ritme in de gevel behouden. Toepassing van kenmerkende karakteristieken, kleuren en materialen zorgt er voor dat het voorhuis zich zorgvuldig binnen de historische context en het beschermd dorpsgezicht voegt.
Daar waar het voorhuis traditioneel wordt vormgegeven en ‘braaf’ meedoet in de straat, steekt het achterhuis af door zijn abstracte eigentijdse vormgeving, een monoliete uitwerking, geheel in antraciet hout bekleed. De enige uitzondering zijn het kozijn van de dakkapel en de nieuwe (zij)entrees. Door deze verdiept aan te brengen en in licht hout uit te voeren worden deze extra benadrukt.
Het plan is inmiddels positief ontvangen door de erfgoed- en welstandscommissie en wordt momenteel voorbereid voor de aanvraag omgevingsvergunning. De betrokken partijen Moedt Bouwbedrijf en TOEK Ingenieurs verzorgen respectievelijk de uitvoering en het installatieconcept.
