Twee musea in één toekomstbestendig onderkomen

Musea Heiligerlee

Heiligerlee is een dorp gelegen op een van de hoogste delen van het Winschoter schiereiland. Omringd door drassig landschap was dit in 1862  een uitgelezen plek om een klokkengieterij te vestigen. Leem was een essentieel onderdeel voor het maken van de mallen en door deze drassige omgeving was dat hier ruimschoots aanwezig. Evenals turf dat, in combinatie met hout, werd gebruikt om de schachtoven op temperatuur te stoken.

Driehonderd jaar eerder al koos Lodewijk van Nassau dit drassige landschap voor de confrontatie met de Spaanse bezetter. Zijn troepen hadden zich op de hoge gelegen gebieden verschanst en de Spaanse troepen kwamen in het drassige terrein tussen de heuvels terecht, waar ze een gemakkelijke prooi werden. Een cruciale overwinning voor de Nederlandse opstandelingen waarmee de Tachtigjarige Oorlog begon.

Twee historische gebeurtenissen die binnenkort worden samengebracht in het karakteristieke pand van het Klokkengieterijmuseum. Hoewel de voormalige klokkengieterij geen monumentale status bezit, is het wel degelijk een beeldbepalend object met hoge waardering. DAAD architecten is gevraagd om de transformatie (verbouwing, uitbreiding en verduurzaming) naar één toekomstbestendig museumgebouw vorm te geven. In samenwerking met Willy van der Schuit is tijdens het ontwerpproces ook nagedacht over de inrichting van de exposities.

Neem de tijd – Het gebouw krijgt een nieuwe indeling waar in de verschillende ruimtes de bezoeker wordt verleidt om in alle rust de wereld van klokken, carillons en torenuurwerken te ontdekken.

De hinderlaag – Verschanst in de tuin achter het gebouw worden ondergrondse ruimtes gerealiseerd waarin het verhaal van de Slag bij Heiligerlee wordt verteld. Door deze nieuwbouw ontstaat er bovengronds een theater voor vertellingen of om naar het carillion te luisteren.

Naast deze twee vaste exposities is er ruimte voor wisselende exposities, ruimte voor educatie en horeca gepland.

Door het samenbrengen van beide musea wordt de CO₂-uitstoot drastisch verminderd en dalen de energielasten. Daarmee krijgt Heiligerlee niet alleen een duurzaam museumgebouw, maar ontstaat er een culturele hotspot die inwoners, toeristen en het onderwijs het hele jaar door verwelkomt.

Het project wordt uitgevoerd onder de leiding van Stichting Musea Heiligerlee in samenwerking met de Coöperatie Sterke Musea, DAAD Architecten, Gemeente Oldambt en met bijdragen van diverse fondsen en subsidiegevers. Op 28 mei heeft de gemeenteraad ingestemd met een investering in het toekomstbestendig maken van het museum.

Het Schathoes onder dak.

Een van de parels in het Groninger landschap is Ekenstein, een historische buitenplaats ten westen van Appingedam met grote cultuurhistorische waarde.

Omdat het in aardbevingsgebied ligt wordt er hard gewerkt aan het versterken van de gebouwen op het landgoed. De versterkingswerkzaamheden aan het landhuis en de kinderboerderij zijn inmiddels afgerond. Zo zijn in de kap van het Landhuis de hotelkamers gesloopt, om de knooppunten van de kapconstructie te kunnen versterken.

De volgende fase van de werkzaamheden concentreren zich rondom het Schathoes, zo geheten naar de ‘schat van de boer’ (zijn veestapel). Bouwdelen uit de jaren 90 worden verwijdert, zodat het oorspronkelijke ensemble weer afleesbaar wordt. De voormalige schuur krijgt een nieuwe fundering en verstevigingen in kapconstructie, de oude gebinten blijven echter behouden. Naast seismische versterkingen wordt dit bijgebouw grootscheeps gerenoveerd en verduurzaamd, met behoud van monumentale waarden. Op basis van een oude pui die tijdens de sloop is aangetroffen zullen de gevels in oude glorie worden hersteld. Het schathoes wordt met respect voor het monument na-geïsoleerd en voorzien van nieuwe klimaatinstallaties. Tijdelijk is er een grote overkapping geplaats om de invloed van weerselementen te verminderen. Naar verwachting is het project gereed in maart 2026.

Bekijk ook Versterking gestart van Landgoed Ekenstein – DAAD Architecten

Restauratie ‘Sixtijnse kapel van het noorden’

De imposante kruiskerk van Noordbroek wordt vanwege de rijke muur- en gewelfschilderingen wel de ‘Sixtijnse kapel van het noorden’ genoemd.

Deze schilderingen kwamen grotendeels bij een restauratie in de jaren ’70 vanonder een laag witkalk weer tevoorschijn. De oudste, uit 1350, bestaan uit zeldzaam vroege ornamenten. Een tweede reeks uit de late 15e eeuw, kenmerkt zich door verfijnde figuratieve schilderingen. Samen vormen ze een harmonieus geheel.

Intussen zijn we bijna een halve eeuw verder en verkeren de schilderingen in een slechte staat. Veel muurschilderingen bladderen af en de gewelfschilderingen vertonen zorgwekkende beschadigingen door onthechte pleister- en verflagen. Ook aardbevingsschade, zichtbaar in scheuren, heeft zijn tol geëist waardoor herstel van voeg-, metsel- en stucwerk noodzakelijk is.

In opdracht van de Groninger Kerken is door DAAD onder leiding van Bindert Kloosterman een restauratieplan opgesteld waarbij de focus ligt op het herstel van deze kwetsbare muur- en gewelfschilderingen.

Projectleider Erwin van der Veen verzorgde namens DAAD de subsidie- en vergunningaanvragen en houdt toezicht tijdens de uitvoering van de werkzaamheden.

Het bouwkundige herstelwerk wordt uitgevoerd door Bouwmaatschappij Vuurboom BV in samenwerking met Oudman | Stukadoor & restauratiewerken en Bouwservice Boonstra.

Voor de restauratie van de muur- en gewelfschilderingen is OUOU Restauratoren & muurschilderingen aangesteld. Afbladderende verf wordt geconsolideerd en beschadigde delen worden nauwkeurig gerestaureerd, waarbij de nadruk ligt op het conserveren van alle schilderingen zoals deze nu zichtbaar zijn.

Deze doordachte aanpak is essentieel om de historische schilderingen voor de toekomst te behouden. Inmiddels vullen de steigers het transept (dwarsbeuk) van het gebedshuis en wordt er met engelengeduld aan de schilderingen gewerkt.

Bekijk ook de aflevering van KRO-NCRV binnenstebuiten:
Jasmijn restaureert met engelengeduld schilderwerk op historische muren

Meer weten? Blijf op de hoogte via LinkedInInstagram of Facebook .

Renovatie karakteristiek winkelpand

Voor de renovatie van een karakteristiek winkelpand in Groningen maakte DAAD Architecten meerdere plannen, alvorens werd gekozen voor een nieuwe bekleding met steenstrips. Door een zorgvuldige inpassing is de kwaliteit van het architectonisch beeld versterkt.

Achter de gevel van het aan het A-kerkhof gelegen winkelpand gaan eigenlijk twee panden schuil. Midden jaren vijftig zijn de panden samengevoegd en van één nieuwe gevelbekleding in steenstrips voorzien. De wijze waarop de gevelopeningen zijn gepositioneerd en de strips zijn aangebracht getuigen van een grote zorgvuldigheid.

Eind 2019 ontstond een onveilige situatie toen er enkele van de oorspronkelijke steenstrips loslieten van de gevel en naar beneden vielen. De gevel was duidelijk aan vernieuwing toe. Met andere gevelbekledingen dreigde een kwaliteit van het karakteristieke pand verloren te gaan en werd de aansluiting op de aangrenzende panden problematisch. 

Ook technisch bleek hernieuwde bevestiging in combinatie met gevelisolatie een uitdaging. Om de oneven gevels en verschillen in lijmlagen te compenseren is uiteindelijk gekozen voor het uitvlakken van de hele gevel met specie.

De hierop geplakte steenstrips hebben een belangrijk voordeel, omdat ze nu ook de ‘hoek om kunnen’, waarmee de neggekanten van de gevelopeningen zijn verbeterd. Daarnaast zijn de strips langer dan reguliere bakstenen, waardoor een horizontaal bijna Dudok-achtig effect ontstaat. 

Het heldere gevelbeeld dat in het oorspronkelijke plan ontstond door de plaatsing van de gevelopeningen en het gebruik van de steenstrips is in de renovatie behouden en versterkt.


Betrokken partijen

 

 

Wil je meer weten over onze renovatie projecten ?  
Blijf op de hoogte via LinkedInInstagram of Facebook .

Feestelijke opening Zwembad De Slagen

Na een maandenlange renovatie wordt op maandag 27 februari Zwembad De Slagen feestelijk heropend. Het zwembad, in 1976 voor medewerkers van de NAM gebouwd kenmerkt zich door een brutalistische architectuur van betonsteen en trapeziumvormige ramen. DAAD maakte het renovatieplan waardoor het gebouw klaar is voor een duurzame toekomst. 

Om het condensatieprobleem in het dak op te lossen, is het grootste deel van het dakpakket opnieuw opgebouwd en geïsoleerd. Alle ramen en kozijnen zijn vervangen en er is een nieuw ventilatiesysteem geplaatst. Over het geheel aan duurzame ingrepen leest u hier meer. De bestaande architectuur is zoveel mogelijk intact gehouden en waar mogelijk versterkt. De omkleding met hout geeft het zwembad een warmere en eigentijdsere uitstraling.  
 
Wethouder Schrik (o.a. Sport) zal de opening verrichten. Deze is gratis toegankelijk en opgave is niet nodig.  
 
Datum / tijd: 27 februari 2023| 8.30u 
Adres: De Slagen 9, Schoonebeek 

Blijf op de hoogte via LinkedInInstagram of Facebook .