Auteur: Steven Oost

Een van de parels in het Groninger landschap is Ekenstein, een historische buitenplaats ten westen van Appingedam met grote cultuurhistorische waarde.

Omdat het in aardbevingsgebied ligt wordt er hard gewerkt aan het versterken van de gebouwen op het landgoed. De versterkingswerkzaamheden aan het landhuis en de kinderboerderij zijn inmiddels afgerond. Zo zijn in de kap van het Landhuis de hotelkamers gesloopt, om de knooppunten van de kapconstructie te kunnen versterken.

De volgende fase van de werkzaamheden concentreren zich rondom het Schathoes, zo geheten naar de ‘schat van de boer’ (zijn veestapel). Bouwdelen uit de jaren 90 worden verwijdert, zodat het oorspronkelijke ensemble weer afleesbaar wordt. De voormalige schuur krijgt een nieuwe fundering en verstevigingen in kapconstructie, de oude gebinten blijven echter behouden. Naast seismische versterkingen wordt dit bijgebouw grootscheeps gerenoveerd en verduurzaamd, met behoud van monumentale waarden. Op basis van een oude pui die tijdens de sloop is aangetroffen zullen de gevels in oude glorie worden hersteld. Het schathoes wordt met respect voor het monument na-geïsoleerd en voorzien van nieuwe klimaatinstallaties. Tijdelijk is er een grote overkapping geplaats om de invloed van weerselementen te verminderen. Naar verwachting is het project gereed in maart 2026.

Bekijk ook Versterking gestart van Landgoed Ekenstein – DAAD Architecten

De Graansilo Watermann in Bad Nieuweschans dat inmiddels ruim dertig jaar leeg staat wordt uit het slop gehaald en moet goed toegankelijk worden voor het publiek.

Hoewel een definitieve bestemming voor het uit 1950 stammend rijksmonument nog uitblijft, kan noodzakelijk onderhoud niet langer uitgesteld worden. DAAD Architecten heeft een restauratieplan opgesteld waarbij in de basis het noodzakelijk herstel zal plaatsvinden. In overleg met BOEi, het Rijksdienst Cultureel Erfgoed, de gemeente Oldambt, dorpsbelangen en BugelHajema zijn de belangen op een passende manier op elkaar afgestemd.

Naast de herstelwerkzaamheden is er gekozen voor een ingetogen plan om de graansilo voor publiek toegankelijk te maken. Een belangrijk uitgangspunt is tijdloze tijdelijkheid. Dat betekent dat de ingrepen dienen als aanjager. Deze ingrepen mogen toekomstige initiatieven niet in de weg zitten maar moeten juist van toegevoegde waarde zijn.

Met minimale aantasting wordt de Graansilo voorzien van zowel een trap als een lift. Een Escher achtige trap voert de bezoeker door de verschillende silo’s omhoog naar de verdeelkamer. Vanuit dit punt krijgt de bezoeker een uitzicht over de Graanrepubliek. Door de ingetogen architectonische ingrepen zal de graansilo in al zijn glorie ervaren worden.

Ook wordt de kade waaraan de silo ligt opnieuw ingericht. Zo wordt deze een aanvulling op de verschillende historische parels uit de Graanrepubliek. De gemeente Oldambt gaat met bewoners en andere belanghebbenden de plannen verder uitwerken. De werkzaamheden zullen naar verwachting in 2026 starten.

Vanuit het Erfgoedpanden in een gebiedsaanpak programma is er 1,49 miljoen euro subsidie beschikbaar gesteld vanuit de provincie.

Als antwoord op de prijsvraag van Woonservice, om acht betaalbare biobased woningen in Hijken te realiseren, tekende DAAD architecten in samenwerking met Bongers – van Dijk Bouw b.v. het plan voor twee woonblokken die als zwarte Drentse schuren aan een brinkachtige veld worden geplaats. Het bleek de winnende combinatie te zijn.

Hijken is een typisch Drents esdorpje gelegen op het Drents Plateau. Het dorp kenmerkt zich doordat het bestaat uit 2 type gebouwen: stenen huizen met witte kozijnen en zwarte houten schuren. Voor het ontwerp van deze biobased woningen was het heel logisch om op die traditie van zwarte houten schuren voort te bouwen.

Het concept van biobased bouwen is DAAD Architecten niet vreemd. Eerder opgedane ervaringen in de ontwikkeling van biobased woningen in Exloo en Aalden vormen de basis voor de planvorming in Hijken. De doorontwikkeling biedt veel vooruitgang in de verdere verduurzaming en het betaalbaar maken van deze woningen door prefabricage. Zo worden de entree, toilet en badkamer als een geprefabriceerd element geplaatst waar de rest van de woning omheen wordt gebouwd. Voor de fundering van de woningen worden, in plaats van traditionele betonnen palen, grindkernpalen toegepast. Een innovatief natuurproduct zonder toevoegingen.

Het patchwork van de gevelbekleding refereert niet alleen aan de Drentse timmercultuur van schuren en schaapskooien maar zorgt ook dat de prefab vervaardigde elementen goed kunnen worden ingepast. Hiervoor wordt inlandse lariks uit Borger-Odoorn gebruikt. De kozijnen worden uitgevoerd in onbehandeld Fraké. Deze warme bruine kleur levert een prachtig contrast met de zwarte gevelbekleding en tevens een warme, eerlijke en duurzame uitstraling.

Onlangs was de informatiebijeenkomst waar dit plan werd gepresenteerd en enthousiast werd ontvangen. Dit voorjaar start Bongers – van Dijk Bouw b.v. met de bouw en naar verwachting worden de woningen eind 2025 opgeleverd.