Het jury rapport van de Drentse Architectuurprijs 2021 was zeer lovend over onze recreatiewoning in Roderesch. Zij noemden het “een pareltje voor de Drentse cultuur en natuur”.
Continue readingPareltje voor Drentse cultuur en natuur
Collectief Particulier Opdrachtgeverschap: de meerwaarde van een architect
Waarom heb je bij Collectief Particulier Opdrachtgeverschap een architect nodig? Niet slechts om een mooi ontwerp te maken, uiteraard. Als architecten kunnen wij inzichtelijk maken of/hoe je als groep een leegstaand gebouw kunt gaan betrekken. En wat je kunt bieden voor een plek.
De Borgmanschool, een CPO-project in het kader van de Groningse bouwmanifestatie Wonen in Stadshart (2016/2017), is zo’n plek. Nu het ruimtelijk casco klaar, is onze rol als ontwerper en adviseur bijna uitgespeeld. In de beginfase werd DAAD gevraagd deze voormalige bewaarschool uit 1842 tot woningen te ontwikkelen. Maar zonder een specifieke groep bewoners en hun specifieke woonwensen kun je een dergelijk plek wel op 100 verschillende manieren invullen..
Nadat duidelijk werd hoeveel interesse er eigenlijk bestond voor plekken als deze in de stad heeft DAAD een rekenhulp opgesteld waarmee CPO-groepen inzicht krijgen in hun mogelijkheden. Door maximale woonlasten in te vullen, en daarnaast woonwensen als vierkante meters en het gewenste afwerkingsniveau, blijkt of een locatie geschikt is, en zo ja- wat een groep kan bieden. Deze tool kan het CPO-proces aanzienlijk versnellen en vergemakkelijken.
Nu vissen de meeste groepen veelal achter het net. Projectontwikkelaars en investeerders kunnen sneller handelen, en bovendien veel meer bieden. In het Verenigd Koninkrijk kent men zoiets als ‘the right to bid’, waarbij je met goede ideeën met meerwaarde voor de gemeenschap, ook zonder de grootste portemonnee serieus kans maakt.
Bij de Borgmanschool kon iedereen in theorie ook zeker meedoen. Maar de praktijk bleek anders. Omdat er met herontwikkeling van de oude school ook een nieuwe school moet worden gefinancierd- bleek dit voor de meeste groepen financieel toch te hoog gegrepen Hopelijk kan de winnende groep LAIV binnenkort hun CPO-proces goed afsluiten door samen met de buurt de tuin feestelijk in gebruik te nemen.
In de optiek van DAAD is CPO goede manier om de woondruk te verlagen, maar dan moet je groepen wel een eerlijke kans geven. Onze oproep aan gemeenten en cpo-instellingen is dan ook om de bestaande processen onder de loep te nemen en waar nodig nieuw in te richten.
Heeft u interesse in het starten van een CPO en wilt u weten wat wij als architecten voor u kunnen betekenen?
Neem vrijblijvend contact op via: info@daad.nl
Nieuw Oud Oost: Stedenbouwkundig plan gepresenteerd
Hoe gaat het terrein van het voormalige voetbalstadion van SC Cambuur er in de toekomst uitzien? Op 11 september presenteerde DAAD in samenwerking met Gemeente Leeuwarden en vastgoedbedrijf Leyten het stedenbouwkundig plan. Ondanks de regen waren er veel Leeuwarders nieuwsgierig genoeg en bovendien geïnteresseerd om ons van input te voorzien.
De informatiemarkt was naast presentatie van de plannen bedoeld om de buurtbewoners te vragen naar hoe zij de openbare ruimte wilden gaan gebruiken. Met een spel van fiches konden zij aangeven waar ze bankjes, bomen, en bijvoorbeeld speel voorzieningen wilden hebben. Maar we hadden ook lege fiches waar de bewoners nieuwe inrichtingselementen of ideeën op konden schijven. DAAD gaat nu aan de slag met de ideeën en begin november wordt het uitgewerkte plan aan de gemeente en de klankbordgroep gepresenteerd.
Meer info op: nieuwoudoost.nl
Onze fascinatie voor erfgoed
Architectuur uit het verleden kun je bijna lezen als een boek. De experts van onze Restauratie afdeling delen hun fascinatie en verhalen. Deel 1: Het Oude Gerechtshof in Groningen.
Groot onderhoud
Bindert Kloosterman werkt momenteel als directievoerder en toezichthouder aan het groot onderhoud van het voormalige Gerechtsgebouw in Groningen. Thans bevindt zich daar de Faculteit Theologie van de Rijksuniversiteit.
Wat fascineert jou aan dit gebouw?
“Wat ik erg mooi vind aan het complex, is haar historische diversiteit en de geschiedenis die het uitstraalt. Je kunt dit oude pand bijna lezen als een soort boek. Wat is bijvoorbeeld het verhaal van al die verschillende gezichten in de sluitstenen? Hoe langer je er naar kijkt, des te meer vragen roept het gebouw bij mij op. Bovendien laat het mij zien dat we als individuen maar voorbijgangers zijn in de geschiedenis en een taak hebben dit soort panden te bewaren voor het nageslacht.”
Frontons en zuilen
De voorgevel is indrukwekkend. In wat voor stijl is deze gebouwd?
“Die is opgetrokken in een Hollandse renaissancestijl. Griekse en Romeinse elementen zoals frontons en zuilen worden gebruikt ter versiering, zoals je bijvoorbeeld boven de entree ziet. Vanaf 1565 ongeveer passen de Nederlandse bouwmeesters die motieven aan hun eigen traditionele bouwwijze; dan krijg je die typische bakstenen gevels gemengd met lagen natuursteen zoals je hier zo mooi ziet. De trapgevel is verder rijk gedetailleerd, bijvoorbeeld met cordonlijsten en natuurlijk de kopjes in de sluitstenen van de ontlastingsbogen.”
Hoe ga je met materialen om als je een gebouw restaureert?
“Dit hangt van het materiaal af. Zo moet je zandsteen alleen onder lage druk reinigen, anders verwijder je de patinalaag van het zandsteen. Als je die verwijdert, zal het verval sneller intreden. En onherstelbare schade is juist wat wij níet willen. Door te reinigen onder zeer lage druk en met een zeer hoge temperatuur zullen algen en mossen afsterven en uiteindelijk loskomen van het zandsteen. Middels proefreiniging kun je de juiste wijze van reinigen vaststellen. Voorzichtigheid is dus in het hele proceserg belangrijk. Eenmaal beschadigd betekent namelijk meestal geen weg terug.”
Affiniteit met restauratie
Zijn er bepaalde elementen onmisbaar in een restauratie-werkplaats?
“In principe moet een machinale timmerwerkplaats al het benodigde gereedschap wel in huis hebben. Dit betekent onder meer een goede slijperij om de beitels van de frees van een juist profiel te voorzien. Meestal zijn oude profiel (beitels) niet standaard leverbaar en moet je ze dus zelf maken/kopiëren.
Daarnaast is voor mij het allerbelangrijkste dat een werkplaats timmerman affiniteit heeft met restauratie en een goede kennis en beheersing heeft van oude technieken en materialen. Dit is tegenwoordig best lastig, omdat er een maar een beperkte instroom is van nieuwe vaklieden.”
Wat is jouw visie op restauratie?
”Allereerst dat je zoveel mogelijk van het oude materiaal behoudt, in plaats van het vervangt. Neem bijvoorbeeld de eiken luiken van het Oude Gerechtsgebouw. Deze waren plaatselijk aangetast door houtrot, maar voor 95% nog gewoon goed. Vervang je bijvoorbeeld een hele klamp of scherf je de klamp aan ter plaatse van waar deze aangetast is? Ik ga voor aanscherven en wil juist zoveel mogelijk van de bestaande klamp behouden. Voor een restauratie (werkplaats) timmerman is dit vaak wel iets bewerkelijker en arbeidsintensiever maar het resultaat is dat je met gepaste terughoudendheid voor maximaal behoud gaat. En daar draait het juist om in de restauratie.”
Klik hier om meer Restauratie projecten te bekijken
Bekijk hier prachtige foto’s van het Oude Gerechtshof op de website van Rijksmonumenten
Locatie:
Faculteit Theologie
Oude Boteringestraat 36-38 Groningen
Klein Corpus: Architectuur van de lange adem
Als je niet opvalt, tel je niet mee zo lijkt het. Zal de Groninger Architectuurprijs ook dit jaar weer naar het meest opvallende gebouw gaan? De gedoodverfde winnaar is door zijn unieke verschijningsvorm bekend bij iedere Groninger. Maar hoe zit het met de architectuur die bescheidener is? Die haar meerwaarde toont als je beter, langer en uitgebreider kijkt?
Dit is het verhaal van de locatie Klein Corpus dat in haar ruim 17-jarige ontstaansgeschiedenis meebewoog op de golven van woningbouwmarkt en daarbij nooit de menselijke maat uit het oog verloor. Zou je anders stemmen als je meer van het verhaal achter de architectuur weet?
Aan de Laan Corpus Den Hoorn vormen de 3 meanderende gebouwen met hun licht-warme baksteen visueel een sterk geheel. Je zou nauwelijks vermoeden dat er ooit een Fase 1, 2, en 3 was. In ruim 17 jaar tijd realiseerde DAAD in opdracht van woningcorporatie Nijestee 150 woningen en verschillende buurtfuncties, zoals een basisschool, buurthuis en kinderdagverblijf. Zo is een complex ontstaan dat geen barrière vormt tussen de wijken, maar de noord- en zuidkant van de na-oorlogse wijk juist verbindt. “Vanaf het allereerste b gin, zijn we bezig geweest met de context”, vertelt architect Rob Hendriks, “en hoe we de bestaande schaal, of ‘korrel’ konden behouden.”
STEMPELS
Karakteriserend voor de wijk Corpus Den Hoorn, de eerste stadsuitbreiding in Groningen na de oorlog, zijn haar ‘stempels’. Typerend voor de jaren vijftig zijn dat zich steeds herhalende verkavelingspatronen van rijwoningen. Hierin was bovendien het sociale concept van de ‘wijkgedachte’ leidend; door het integreren van centraal gelegen buurtvoorzieningen, meende men de gemeenschapszin onderling te kunnen versterken. In plaats van de gesloten bouwblokken van voor de oorlog werd er juist in stroken gebouwd omringd door groen.
“Het leuke van deze wijken is dat ze een open structuur hebben”, vertelt Hendriks. Er zijn veel open groene plekken, doorsteekjes en verbindingen in de wijk zelf. Dit behouden was dan ook een belangrijk uitgangspunt in het stedenbouwkundig plan dat Johannes Kappler maakte in het kader van de Groningse woningbouwmanifestatie De Intense Stad, aldus Hendriks. Als eerste in een serie van stadsmanifestaties diende De Intense Stad (2004) als impuls en aanjager om de stad Groningen te verdichten, middels meervoudig ruimtegebruik en het stapelen van functies.
Het gebied van Klein Corpus zou transformeren van groene tussenzone tussen de A7 en de A28 naar een stedelijk woongebied, waarbij de buurtfuncties gekoppeld zouden worden aan woningbouw.
“Om barrière werking van een dergelijk grootschalig complex te voorkomen”, vertelt Hendriks, “zijn een serie paddenstoelvormige gebouwen ontworpen. Hierbij zijn de openbaar toegankelijke functies zoveel mogelijk op de begane grond en de eerste 2 verdiepingen gesitueerd.”
Daarbij is geprobeerd het maaiveld vrij te houden, zodat de buurt en de verschillende buurtfuncties zoals de school, het buurthuis en het kinderdagverblijf er afwisselend gebruik van kunnen maken. Een intensief ontwikkelproces, waarbij er lang gemeenschappelijk overleg plaatsvond met alle partijen, heeft nu tot een levendige en flexibel te gebruiken buitenruimte geleid met allerlei verschillende hoekjes en habitats.
CRISIS
Het project heeft in de 17-jarige ontwikkeling veel uitdagingen gekend. “We hebben nog nooit een complex gemaakt dat zo lang op zijn voltooiing moest wachten”, aldus Hendriks. Door allerlei noodzakelijke bezuinigingsrondes is het complex lager geworden en is de initieel geplande ondergrondse parkeergarage niet doorgegaan. “Hierdoor ontstond er nog meer druk op functies als parkeren en bergingen. Dit ging helaas ook ten koste van het geplande park”, vertelt Hendriks. “Je kunt wel zeggen dat we onze gezamenlijke ambities voor de openbare ruimte flink hebben moeten bijstellen.”
Hoe behoud je dan toch de continuïteit als de realisatie zo lang op zich laat wachten? En er bovendien tussentijds allerlei veranderingen in het programma plaatsvinden? “Dit is iets wat je als voorbijganger wellicht niet direct opvalt”, legt Hendriks uit, “maar de sleutel hier ligt in het ontwikkelde architectonische concept. Eigenlijk is het namelijk een set van spelregels waarmee je verschillende gebouwen in samenhang kunt maken.’
ARCHITECTUURTAAL
“Als ontwerpers”, vertelt Hendriks, “hebben we allerlei verbanden bedacht tussen de gebouwen, die steeds op andere wijze vorm krijgen. Een soort architectuurtaal.” Elementen van deze taal, zo licht de architect toe, zijn bijvoorbeeld de twee soorten metselwerk, waarbij het onderste net anders is van kleur. Ook het vele hout in de plint behoort hiertoe. “Doordat alle gebouwen dezelfde regels volgen, is het eigenlijk een doorlopend gebouw geworden, zonder begin of eind.”
In de toekomst zou er zelfs tussen deze locatie en de Paterswoldseweg een nieuwe kerk kunnen worden gebouwd, gecombineerd met woningen. “Er is binnen deze regels genoeg variatie mogelijk”, aldus Hendriks. “Maar als we deze taal in de eerste fase van het project niet zo scherp hadden gedefinieerd, hadden we nooit de samenhang tussen de 3 gebouwen kunnen garanderen.” Niet onder de programmatische dynamiek en de financiële druk waar het project mee te kampen had.
Extra bijzonder vindt Hendriks het daarom hoe Nijestee ondanks alles DAAD de mogelijkheid heeft gegeven de architectonische taal door te voeren, tot het einde toe. “Anders was er vermoedelijk halverwege overgestapt op kunststof kozijnen, in plaats van hout. Af en toe heeft de woningcorporatie best moeten slikken, dat weet ik zeker”, aldus Hendriks. “Maar zij zijn het die het mogelijk hebben gemaakt om het ooit ingezette kwaliteitsniveau in dit project met sociale woningbouw te blijven waarmaken.”
SAMENHANG
Is het belangrijker unieke gebouwen neer te zetten, of gebouwen die samenhang creëren? “Ik hoop natuurlijk dat Klein Corpus over 10 jaar gewoon zal worden gezien als een ontwerp en niet als drie losse gebouwen” aldus Hendriks. Hij vindt de samenhang tussen uniciteit en het geheel een van de meest interessante ontwerpvragen. DAAD is nu ook als bij diverse projecten in de Groningse binnenstad betrokken; als supervisor bij de zuidzijde van het Nieuwe Markt plein en als ontwerper bij het CiBoGa-terrein. Hier speelt precies deze vraag, namelijk: hoe kun je grootschalige programma’s integreren binnen de korrel van de binnenstad zonder dat de onderlinge samenhang verloren gaat?
De korrel, zo legt Hendriks uit, is hedendaagse vakjargon voor de maat van elementen waaruit de binnenstad of een buurt is opgebouwd. In de historische binnenstad zijn dit panden van ca. 6 tot 8 meter breed, in een wijk als Corpus den Hoorn zijn het de maten van blokken rijwoningen of voorzieningengebouwen. “Uiteindelijk gaat het om de juiste balans tussen de fijnmazigheid en het geheel, tussen de individuele expressie van een gebouw en de relatie met de context. En net als bij Klein Corpus moet je dan op zoek naar verbindende thema’s als rooilijnen, hoogtes, materiaal, kleur en detail. Het behouden van de schaal en de verhoudingen tussen de gebouwen en de ruimte er omheen, dat is echt zoeken naar de nuance”, sluit Hendriks af. “En dat lukt alleen als opdrachtgever, ontwerper en gebruiker op een lijn staan”. Zie je dat altijd direct af aan de architectuur? Misschien niet, maar je voelt het zeker wel.
Hoe denk je nu over Klein Corpus?
Laat het ons weten in een mail of via onze social media kanalen.
Je kunt nog stemmen op de Groninger Architectuurprijs tot 17 september!
INSTAGRAM: @daad_architecten
TWITTER: @DAADarchitecten
LINKEDIN: DAAD Architecten BV
Stem mee voor de publieksprijs DAP 2021!
DAAD Architecten dingt mee met drie projecten voor de Drentse Architectuurprijs 2021. Stemmen kan tot en met 24 september 2021. In de 3 inzendingen, die variëren van het kleinste tot het grootste schaalniveau, staan historische continuïteit, een inspirerende samenwerking met de opdrachtgevers en duurzaam bouwen centraal. Achter de architectuur gaan bijzondere verhalen schuil, over bevlogen mensen, hun relatie met elkaar en de omgeving. Bekijk hier de plannen en breng je stem uit!
Vacature stedenbouwkundige DAAD Architecten
We zijn op zoek naar een ambitieuze stedenbouwkundige met een sterke affiniteit voor architectuur!
Als stedenbouwkundige werk je op het grensvlak van stedenbouw, landschap en architectuur. Je werkt in een hecht all round team aan een grote diversiteit van relevante projecten van stedenbouwkundige plannen, beeldkwaliteitsplannen en kleine stedenbouwkundige inpassingsopgaves. Je ontwerpt mee aan projecten en draagt een grote verantwoordelijkheid voor het eindresultaat
Heb jij:
– Een afgeronde opleiding stedenbouw
– Minimaal 3 jaar relevante werkervaring
– Ben je gedreven, pro-actief en professioneel
– Uitstekende beheersing van de Nederlandse taal
– Ervaring en kennis van de Nederlandse bouwpraktijk en regelgeving
Dan zijn wij opzoek naar jou!
Wij bieden:
– Een veelzijdige functie, waarbij je een cruciale positie in het team vormt, jij bent het creatieve brein achter een project;
– Een hechte en platte organisatie, met ruimte voor ontwikkeling en ideeën;
– Een grote diversiteit aan inspirerende projecten;
– Een ruime werkplek in een open werkomgeving op ons kantoor in Beilen;
– Flexibele werktijden, en mogelijkheden om op afstand te werken;
– een marktconform salaris conform de CAO voor Architectenbureaus;
– een dienstverband van minimaal 32 per week.
Solliciteren
Interesse? Stuur je cv en portfolio (PDF max 10 MB) per email naar: info@daad.nl onder vermelding van ‘Sollicitatie Stedenbouwkundige’ als onderwerp. Nog vragen? Neem contact op via bovenstaand emailadres.
Acquisitie naar aanleiding van deze vacature is niet gewenst.
Laagbouw Ebbingekwartier vordert gestaag
De bouw in het Ebbingekwartier vordert gestaag. Nu het steigerwerk weg is zijn de gevels van de laagbouw in volle glorie zichtbaar.
De architectuur van de door DAAD Architecten ontworpen 37 grondgebonden woningen refereert aan het industriële verleden van de plek. Op deze plek stond ooit de gasfabriek van Groningen.
Na de oplevering van de grondgebonden woningen gaat Trebbe verder met de bouw van “De Kroon op het Ebbingekwartier”. Deze naam is zowel letterlijk als figuurlijk gekozen. Het silhouet van de drietal geschakelde woontorens vormt een kroon en als laatste ontwikkeling van het Ebbingekwartier vormt het de kroon op het werk van ruim 2 decennia stadsontwikkeling. Er worden 31 appartementen gerealiseerd variërend van 82 tot 313m2. Ook dit is een ontwerp van DAAD Architecten.
Restauratie kerk en toren Spijk in volle gang
Namens onze opdrachtgever de Stichting Oude Groninger Kerken heeft DAAD de planvorming en de provinciale subsidieaanvraag verzorgd voor de restauratie van de kerk en toren in Spijk. In de uitvoering verzorgt DAAD het toezicht en de directievoering.
Begin 2020 is de uitvoering van de werkzaamheden gestart. Gelijktijdig met de restauratie wordt ook het herstel van de bevingschade uitgevoerd. Tevens wordt een dakvlakrenovatie van de dakvlakken van de kerk uitgevoerd en wordt de gootbekleding vervangen. De toren wordt ook geschilderd en diverse hout- en loodwerken worden vervangen. Met name het houtwerk van de houten balustrades is in slechte staat.
Inmiddels is een gedeelte van het stucwerk aan het interieur en het exterieur verwijderd. Diverse bouwsporen zijn zichtbaar geworden in het metselwerk. De planning is dat de werkzaamheden eind 2021/ begin 2022 gereed zijn.
Biobased en levensloopbestendige woningen Exloo
DAAD Architecten heeft een compacte woning ontwikkeld die vrijwel geheel wordt gemaakt van biobased materialen. Woonservice start binnenkort met de bouw van deze ecologische woningen in Exloo.
Het concept komt tegemoet aan verschillende wensen. Zo worden de woningen circulair en biobased gebouwd. Voor de bouw van de woningen wordt gebruik gemaakt van een houtskeletbouwconstructie met casco elementen gevuld met stro voor de isolatie. Met het gebruik van goede isolatie en damp-open bouw, is het energiegebruik van de woningen beperkt. Daarnaast zijn de woningen levensloopbestendig en remontabel.
De woningen zullen gebouwd worden door Kuipers en Koers Bouw uit Emmen en Prefab Strobouw.