Herbestemming zorgcomplex in Hoogeveen

In Hoogeveen is de vergunning verleend en is gestart met de transformatie van het appartementencomplex aan de Eisenhowerstraat. In de herbestemming van het uit de jaren ’70 stammende gebouw worden de bestaande kwaliteiten zo benut dat een kwalitatief hoogwaardig woonzorgcentrum gecreëerd kan worden.

Bijzonder aan het door Hans Morshuis ontworpen wooncomplex is de structuralistische opzet met verspringende volumes. Het bestaat uit een kern van waaruit drie vleugels worden ontsloten. Deze vleugels zijn gemetseld met bijzondere bolgeklopte voegen (speciebaarden).
Bouwkundig verkeert het complex in een redelijke staat en wij hebben met een haalbaarheidsstudie aangetoond dat herbestemming van het complex mogelijk is, waardoor het van verdere verloedering – en eventuele sloop – kon worden gered.

Herbestemming van het complex is de meest circulaire benadering om het gewenste programma te kunnen realiseren dat voldoet aan de eisen van deze tijd, zowel zorg-technisch als bouwkundig en esthetisch.
In het nieuwe ontwerp van DAAD Architecten BV is van buiten naar binnen gewerkt. De taal van het structuralisme – het ritme en de repetitie – is ingezet om twee kleine appartementen te clusteren tot één groter zorgappartement. Het complex bevat straks naast 102 appartementen, onder andere een restaurant, verschillende woonkamers, een kapper en diverse zorg-gerelateerde functies.

De binnenzijde van het gebouw zal door toepassing van biobased voorzetwanden voldoen aan de nieuwbouweisen voor isolatie. Ook wordt het gebouw voorzien van een nieuwe gasloze installatie dat, vanwege de beperkte bestaande verdiepingshoogtes, verticaal in het gebouw wordt verdeeld.

Naast de bestaande kwaliteiten van het gebouw, gaf ook de aanwezigheid van diverse vleermuiskolonies richting aan het ontwerp. Ecologisch onderzoek naar aanvliegroutes en broedplaatsen wees uit dat meerdere gevelvlakken aan de buitenzijde onaangetast moesten blijven. De nieuwe aanbouwen en bepaalde vlakken van de bestaande gevel worden daarom voorzien van een demontabele keramische gevelpan, zodat het oorspronkelijke concept van een kern met stenen vleugels wordt gerespecteerd. De donkere steen versterkt het contrast in de verspringende gevel en laat bovendien het complex optisch kleiner lijken.
Naast het integreren van vogelkasten in de gevel zorgt een divers beplantingsplan voor een rijk en gelaagd ecologisch landschapsontwerp. Zo leidt de keuze voor herbestemming niet alleen tot het besparen van veel tijd, energie en kostbaar materiaal, maar ook tot het versterken van de bestaande biodiversiteit.

Betrokken partijen
Opdrachtgever  Domesta
Gebruiker Treant
Aannemer Friso Bouwgroep | De betrokken bouwer
Constructeur Engineering | Ingenieursbedrijf – Van Wijnen Emmen
Installateur  Niemeijer Installatietechniek – Hét allround installatiebedrijf uit Emmen (Drenthe)
Landschapsarchitect MTDLS – home | MTD Landschapsarchitecten
Interieurarchitect OdV-interieurarchitecten – van concept tot realisatie
Ecologie Ecologisch onderzoek en ecologisch advies – Ecoreest

Hoe vind je een plek voor je kinderen

"Voor bottom-up heb je veel geduld nodig. En doorzettingsvermogen."

Wat doe je als ouder als jouw kind geen plek heeft om te wonen? Dat overkwam Henk Karst en zijn vrouw. Samen met een ander echtpaar uit Hoogeveen startten zij een bottom-up project dat nu passende woonruimte biedt aan 36 jongeren met een lichte tot matige verstandelijke beperking. DAAD maakte het ontwerp. 

Al met al zijn we ruim 13 jaar bezig geweest”, vertelt Henk Karst. “We wisten dat ook onze kinderen een keer uit huis zouden moeten, maar in Hoogeveen was er op dat moment gewoon geen geschikte plek.” Als groep waren de 7 kinderen met het Syndroom van Down waartoe Karst zijn dochter behoorde al jaren bij elkaar. “We wilden hen kostte wat kost bij elkaar houden. Dit was dan ook een eis voordat we met een zorgaanbieder in zee zouden gaan.”

Door de financiële crisis moest Karst met lede ogen toezien hoe meerdere ideeën en projecten op het laatste moment toch sneuvelden. “We zijn de wanhoop nabij geweest toen ook een tweede keer de vastgoedontwikkelaars de financiën niet rond kregen,” verklaart Karst. Gelukkig ging op een bijeenkomst waar de GemeenteHoogeveen haar visie op Woningbouw presenteerde, het balletje opnieuw rollen.

Meer weten over onze zorgarchitectuur? Laat je inspireren door de bijzondere projecten in ons CAHIER #10 De zorg goed onder dak: unieke architectuur voor unieke bewoners. 

Een goed gesprek

“Ik ben toen opgestaan om te vertellen dat er een belangrijke doelgroep werd vergeten”, herinnert Karst zich, “namelijk onze kinderen”. Dit werd door de gemeente direct opgepakt en wat volgde was een goed gesprek met wethouder Hiemstra. Al een maand later werd Karst gebeld met het goede nieuws: een oud scholencomplex aan de Brederoweg, bij het centrum, kwam beschikbaar.

“Toen wist ik wel wat me te doen stond. Voor de financiering heb ik direct contact gezocht met woningcorporatie Domesta. Zij staan in de regio bekend als betrouwbare en sociale verhuurder. Van al die jaren projectontwikkeling had Karst wel het nodige geleerd: “Ik wilde niet voor de derde keer een blauwtje lopen”.

Gezamenlijk

De lange aanlooptijd had ook andere voordelen, legt Karst uit. “Hierdoor wisten we precies waaraan het gebouw moest voldoen en dat naast een goede indeling van de appartementen er ook een zeer goede geluidsisolatie moest zijn.” Ook moest het gebouw niet te hoog worden en moesten grote, te brede gangen worden komen. “We wilden gewoon zoveel mogelijk ruimte benutten.”

Uiteindelijk werden er samen met de gemeente, Domesta en zorgverlener Philadelphia 36 wooneenheden gerealiseerd; 16 zelfstandige appartementen op de verdieping, en 2 woongroepen met elk 10 kamers en een gezamenlijke huiskamer op de begane grond. Karst zijn dochter en 6 anderen zijn nog steeds bij elkaar; ze wonen gezamenlijk op een afdeling en delen de huiskamer. “We hebben zelfs samen de tuin aangelegd, waarmee we in het voorjaar verder gaan”.

"Als ouders hebben we daadwerkelijk inspraak in het woonproject gehad”

Doorzettingsvermogen

Zou hij het nog een keer doen, als hij had geweten dat het dertien jaar zou duren? “Zeker”, bevestigt Karst, die ruimt 300 uur belangeloos in het project heeft gestopt. “Als ik ergens aan begin, laat ik het niet meer los.“ Gelukkig had hij een werkgever (TVM Verzekeringen ) die hem hierin de ruimte gaf. “En al die uren, al het kijken op andere woonlocaties loont natuurlijk ook; zo haal je de krenten uit de pap”.

Karst is tevreden met zowel het gebouw als de inrichting. “Het resultaat is prachtig geworden. Er komen zelfs verzoeken binnen om het gezellige gebouw van binnen te komen bekijken!” Ook over de samenwerking was hij zeer te spreken. “Als ouders hebben we daadwerkelijk inspraak in het woonproject gehad”, legt Karst uit. “Zo was er in de vele vergaderingen altijd sprake van een open overleg, zowel met DAAD als Domesta. Er werd altijd creatief meegedacht. Zo kwam de architect met het idee om de verschillende steensoorten te gebruiken die in relatie staan met de lagen veen waarop Hoogeveen is gebouwd.”

Al gaat zo’n project je niet in de koude kleren zitten, als mens is hij er door gegroeid:  “Je leert je eigen grenzen kennen. Wat je wel en niet kunt,” aldus Karst. “En dat je bij bottom-up vooral veel geduld nodig hebt.. en doorzettingsvermogen.”