Ecologisch bouwen is de toekomst

ecologisch bouwen

Met twee geslaagde open dagen op het unieke project aan De Woert in Hijken heeft Woonservice samen met DAAD Architecten, Van Dijk Bouwgroep en WOOWN wederom laten zien dat ecologisch, circulair en duurzaam bouwen mogelijk is. De bijeenkomsten vonden plaats op de productielocatie in Hardenberg én de bouwplaats in Hijken.

Tijdens deze inspiratie sessies gaven alle betrokken partijen met hun verhalen een inkijkje in de keuzes, ambities en uitdagingen van dit biobased bouwproject. Zo werd een helder beeld geschetst hoe een gezamenlijke visie op biobased bouwen is vertaald naar de praktijk: door de toepassing van hout, biobased isolatiematerialen, low-tech installaties, slimme detailleringen én de integrale samenwerking tussen alle betrokken partijen.

Ecologisch bouwen vraagt om lef, samenwerking en het delen van kennis. Door te kiezen voor prefab, natuurlijke materialen en innovatieve technieken, realiseren we woningen die klaar zijn voor de toekomst.

Lees ook: Biobased en betaalbaar wonen in Hijken – DAAD Architecten

Wat maakt een hofje typisch Gronings?

Delfts stoepje

Het hofje, een gezamenlijk binnenterrein met daaromheen meerdere kleine woningen, is niet typisch Gronings. Het verschijnsel is ontstaan in de dertiende eeuw om in de grote Nederlandse steden onderdak te bieden aan armen, weduwen en zieken. Tegenwoordig spreken deze hofjes nog erg tot de verbeelding en zijn het, door de schaal en het gevoel van saamhorigheid, geliefde locaties voor particulieren om in te wonen.

Op uitnodiging van Goud Wonen hebben de ontwerpers van DAAD zich gebogen over de vraag om een woonhof met 22 woningen in Uithuizen te creëren. Voor deze opgave wilden wij een typisch Gronings hofje maken. Maar wat is dan typisch Gronings?
Met name in de binnenstad van Groningen zien we hofjes met een duidelijke architectonische samenhang en waar de op het hof georiënteerde woningen zorgen voor een prettige geborgenheid en sociale harmonie. De vorm van deze Groninger architectuur kenmerkt zich door een heldere massaopbouw in baksteen met verticale raamopeningen. De kwaliteit zit niet zozeer in decoratie, maar juist in eenvoud en goede verhoudingen.

In de architectuur hebben wij gezocht naar diezelfde sterke onderlinge samenhang zodat het hof, waar de menselijke schaal de basis vormt, als een eenheid in de wijk te ervaren is. Met de keuze voor eenvoud en rust wordt gerefereerd naar deze nuchtere Groninger architectuur in Gronings rood wat wellicht een uiting is van het karakter van de Groninger zelf.
De entrees van de woningen komen aan zogeheten Delftse stoepjes te liggen die  als een overgangszone tussen de publieke straat en de privé woning fungeren. Deze worden ingericht met plantenborders, om zo het hof verder te vergroenen en het regenwater goed te laten infiltreren, en bankjes, waardoor tussen buren en buurtbewoners meer sociale interactie kan ontstaan.

Om de woningen aardbevingbestendig te maken is er gekozen voor een combinatie van een betoncasco met HSB gevels en binnenwanden. De HSB gevels worden damp-open uitgevoerd zodat deze positief bijdragen aan een gezond binnenklimaat en de koelbehoefte in de zomer minimaliseren. Ook de voorgestelde bakstenen zijn duurzaam. Het is een ‘restproduct’ uit de steenstripindustrie. Na het verzagen tot strips blijft een prachtige hoogwaardige baksteen over met mooie structuur in de kenmerkende Gronings Rode kleur.

Kijkje op hoog niveau in de AKerk Groningen

AKerk Groningen

Omstreeks 1200 kwam in Groningen op de oostelijke oever van het riviertje de A een kapel te staan. Al snel groeide de kapel uit tot een grote kruisbasiliek, een kerkgebouw met een plattegrond in de vorm van een kruis.

De kerk was gewijd aan Sint-Nicolaas, de beschermheilige van schippers die volop in dit deel van de stad woonden. In de vijftiende eeuw werd de kerk vergroot en kreeg het in grote lijnen de vorm die ze nu nog steeds heeft. De Akerk is nu zo’n achthonderd jaar oud en vraagt het nodige onderhoud. Naast de periodieke werkzaamheden vertoont de kerk ook bevingsschade. DAAD architecten heeft een eerste inspecties gedaan om een goed beeld te krijgen van de staat waarin de kerk verkeert om zo tot een weloverwogen restauratieplan te komen.

In onze rol hebben wij af en toe het voorrecht om gebouwen te bekijken op een manier die voor het publiek niet mogelijk is… en dat levert soms mooie beelden op.

Tijdens Open Monumentendag wordt de kerk als architectuur- of kunsthistorisch monument in de schijnwerpers gezet. Ze biedt onderdak aan ontelbare grote en kleine geschiedenissen en herbergt diverse schatten.

Zeker een bezoek waard.

Akerk – Home

Doorontwikkeling Country Cottage

Country Cottage

Wout volgt de opleiding bouwkunde aan de Hogeschool Windesheim en heeft het afgelopen half jaar zijn stage bij DAAD doorgebracht. Zijn focus ligt vooral bij modulair-, circulair- en duurzame bouwen. Met die focus is hem gevraagd om een oud project van DAAD te beoordelen met de kennis, techniek en eisen van nu.

Het onderzoek richtte zich op de ‘Country Cottage’, een recreatiewoning die DAAD begin 2000 heeft ontwikkeld. Het omvat een woonkamer met een open keuken, twee slaapkamers, een badkamer en een afzonderlijk toilet. Het concept is gericht op een optimale beleving van de omringende natuur. Wanneer de schuifpuien open gaan wordt wonen een bijzondere belevenis in het groen. De cottage is te gast in het landschap en er tegelijkertijd nauw mee verbonden. Door de woning vrij van de grond op een poerenfundering te plaatsen lijkt deze te zweven en loopt het landschap er ongeschonden onderdoor.
De cottage is ontwikkeld voor seriematige (pre)fabricage en wordt op locatie geassembleerd. Een bijkomende uitdaging voor Wout was de ambitie om te onderzoeken of de woning modulair kan worden geproduceerd. Platte elementen zijn praktisch voor transport, maar modulaire bouwdelen waarin de installaties zoveel mogelijk zijn geïntegreerd minimaliseren de bouwactiviteiten op de locatie.

Wout heeft zijn onderzoek over vier hoofdonderwerpen verdeeld: het toetsen aan het BBL (Besluit Bouwwerken Leefomgeving), het gebruik van biobased isolatiematerialen, de prefabricage van modulaire bouwdelen en het transport daarvan.

Al snel werd duidelijk dat de woning niet aan alle vereisten van het nieuwe bouwbesluit (BBL) voldoet. Zo bleek dat de vrij doorloophoogte in de woning te laag was en dat het bordes bij de voordeur te smal was. Kwesties behoorlijk gemakkelijk te verhelpen waren. Een grotere uitdaging bestond uit het energiezuinige maken van de woning. De isolatie van het dak, de muren en de vloer moest worden aangepast om aan de huidige norm te voldoen. Er is gezocht naar geschikte constructies die aansluiten bij de ambitie om biobased te isoleren binnen dit huidige ontwerp. Die is gevonden maar er bleek een veel dikker isolatiepakket nodig te zijn.

Bij het onderzoek naar de mogelijkheden om met prefab 3D-modules te werken in plaats van platte bouwelementen is gezocht naar een logische opdeling van de cottage, hoe de verschillende modules eenvoudig kunnen worden gekoppeld en de aansluitingen voor elektriciteit, water en riolering kunnen worden gerealiseerd. Daarbij is rekening gehouden met de omvang van de modules en de transportmogelijkheden daarvan. Er zijn voorwaarden en beperkingen vastgesteld voor de afmetingen die over de openbare weg vervoerd mogen worden.

Voor de vakantie presenteerde Wout zijn onderzoek. Hij concludeerde dat dit slimme concept voor wonen in de natuur, zonder te veel van het oorspronkelijke ontwerp af te wijken, kan worden doorontwikkeld naar een modulair woonconcept dat aan de eisen van vandaag voldoet.

Wij wensen Wout veel succes op zijn volgende stage bij de Gemeente Groningen afdeling Ontwerp en Stadsontwikkeling.

Grindkern fundering voor biobased woningen in Hijken

Storten van grindkern fundering

In Hijken is begonnen met de bouw van de acht biobased woningen voor Woonservice. Waar normaal gesproken een eerste paal de grond in wordt geslagen gebeurde het hier betrekkelijk geruisloos met het storten van grindkernen waarop de woning gebouwd worden.

Het gebruik van grindkernen is in Nederland nog relatief onbekend maar wordt in Duitsland al vaker toegepast. Het is een alternatieve methode voor heiwerk waarbij wordt gewerkt met grindkolommen van gecertificeerd gerecycled betongranulaat. Het is een trillingvrije en duurzame methode om fundatie te realiseren die minstens zo solide is als heiwerk. Een mooie oplossing die past in het concept van circulair en biobased bouwen.
De komende weken worden de draagbalken gelegd en kan worden begonnen met het plaatsen van de geprefabriceerde hsb (houtskeletbouw) elementen.
Deze elementen worden gemaakt in de fabriek van Van Dijk Bouwgroep, WOOWN naar een ontwerp van DAAD Architecten BV. Hierdoor is er op de locatie nog weinig te zien maar vordert de bouw gestaag.

Meer weten over onze bio-based projecten zoals de Schaapskooi Bargerveen of Infocentrum Orvelte?
Lees hier alles over ecologisch bouwen

Herbestemming zorgcomplex in Hoogeveen

In Hoogeveen is de vergunning verleend en is gestart met de transformatie van het appartementencomplex aan de Eisenhowerstraat. In de herbestemming van het uit de jaren ’70 stammende gebouw worden de bestaande kwaliteiten zo benut dat een kwalitatief hoogwaardig woonzorgcentrum gecreëerd kan worden.

Bijzonder aan het door Hans Morshuis ontworpen wooncomplex is de structuralistische opzet met verspringende volumes. Het bestaat uit een kern van waaruit drie vleugels worden ontsloten. Deze vleugels zijn gemetseld met bijzondere bolgeklopte voegen (speciebaarden).
Bouwkundig verkeert het complex in een redelijke staat en wij hebben met een haalbaarheidsstudie aangetoond dat herbestemming van het complex mogelijk is, waardoor het van verdere verloedering – en eventuele sloop – kon worden gered.

Herbestemming van het complex is de meest circulaire benadering om het gewenste programma te kunnen realiseren dat voldoet aan de eisen van deze tijd, zowel zorg-technisch als bouwkundig en esthetisch.
In het nieuwe ontwerp van DAAD Architecten BV is van buiten naar binnen gewerkt. De taal van het structuralisme – het ritme en de repetitie – is ingezet om twee kleine appartementen te clusteren tot één groter zorgappartement. Het complex bevat straks naast 102 appartementen, onder andere een restaurant, verschillende woonkamers, een kapper en diverse zorg-gerelateerde functies.

De binnenzijde van het gebouw zal door toepassing van biobased voorzetwanden voldoen aan de nieuwbouweisen voor isolatie. Ook wordt het gebouw voorzien van een nieuwe gasloze installatie dat, vanwege de beperkte bestaande verdiepingshoogtes, verticaal in het gebouw wordt verdeeld.

Naast de bestaande kwaliteiten van het gebouw, gaf ook de aanwezigheid van diverse vleermuiskolonies richting aan het ontwerp. Ecologisch onderzoek naar aanvliegroutes en broedplaatsen wees uit dat meerdere gevelvlakken aan de buitenzijde onaangetast moesten blijven. De nieuwe aanbouwen en bepaalde vlakken van de bestaande gevel worden daarom voorzien van een demontabele keramische gevelpan, zodat het oorspronkelijke concept van een kern met stenen vleugels wordt gerespecteerd. De donkere steen versterkt het contrast in de verspringende gevel en laat bovendien het complex optisch kleiner lijken.
Naast het integreren van vogelkasten in de gevel zorgt een divers beplantingsplan voor een rijk en gelaagd ecologisch landschapsontwerp. Zo leidt de keuze voor herbestemming niet alleen tot het besparen van veel tijd, energie en kostbaar materiaal, maar ook tot het versterken van de bestaande biodiversiteit.

Betrokken partijen
Opdrachtgever  Domesta
Gebruiker Treant
Aannemer Friso Bouwgroep | De betrokken bouwer
Constructeur Engineering | Ingenieursbedrijf – Van Wijnen Emmen
Installateur  Niemeijer Installatietechniek – Hét allround installatiebedrijf uit Emmen (Drenthe)
Landschapsarchitect MTDLS – home | MTD Landschapsarchitecten
Interieurarchitect OdV-interieurarchitecten – van concept tot realisatie
Ecologie Ecologisch onderzoek en ecologisch advies – Ecoreest
Ontwikkeling en directievoering WVG Ontwikkeling in Meppel | Projectontwikke­ling voor de toekomst

Ringbosk geselecteerd voor biobased bouwerscompetitie

De winnaars van de Bouwerscompetitie biobased en natuurinclusief bouwen zijn bekend. Onze felicitaties gaan uit naar team BAM Wonen, wiens project beHagen door WoonFriesland zal worden gerealiseerd in Leeuwarden Nieuw Oud Oost. Ringbosk, het plan dat DAAD Architecten samen met een integraal team ontwierp, behaalde de tweede plek.

Meer over het winnende ontwerp leest u hier. 

In Ringbosk vormt de natuur letterlijk de basis. Het hart van het woonblok voor 45sociale huurwoningen wordt namelijk gevormd door een groene zone, het zogenaamde ringbos. Dit is een brede strook van natuurlijk bos, dat tevens als sociale ontmoetingsplek dient. Door parkeren te clusteren in het midden van het plan en de woningen minder diep te maken, wordt tot 30% ruimte gewonnen voor lokale biodiversiteit.

Door de bijzondere samenwerking van een bouwbioloog, ecologisch landschapsarchitect, energie expert, ontwikkelend bouwer, en DAAD en Simone Poel als architecten is een plan ontwikkeld dat zowel in hoogwaardige, natuurinclusieve als betaalbare architectuur voorziet.
Lees hier meer over het plan Ringbosk

Met de Bouwerscompetitie is een belangrijke stap gezet in het creëren van ‘Een Nieuwe Bouwcultuur’, zoals die door het College van Rijksadviseurs is geïnitieerd. We hopen dan ook dat alle drie de inzendingen op verschillende locaties in Nederland zullen worden gerealiseerd, zodat we samen kunnen gaan bouwen aan een regeneratieve toekomst.

Team Ringbosk
Aveco de Bondt
Hemelse Natuur 
HVE
REITSMA BOUW  
VolkerWessels
Simone Poel

Wil je meer weten over onze biobased  projecten ?  
Blijf op de hoogte via LinkedInInstagram of Facebook .

Inloopmiddag Ecowoningen: 26 maart 2024

De vier ecowoningen in Aalden zijn klaar! Op 26 maart 2024 organiseert Woonservice een inloopmiddag voor iedereen die van dichtbij wil ervaren hoe duurzaam en betaalbaar wonen er in 2030 uit ziet.  

“Gezond en biobased wonen voor iedereen bereikbaar maken”, dat is de doelstelling van onze ecowoning, die we in samenwerking met M3 energie hebben ontwikkeld. Dankzij de vruchtbare samenwerking met de woningcorporatie Woonservice is nu de tweede serie ecowoningen in Aalden gerealiseerd.

Lees hier meer over de ecowoningen
Lees hier meer over onze visie op bio-based bouwen.

De 2-onder-1 kap woningen zijn geschikt voor 1- en 2 persoons huishoudens en daarnaast levensloopbestendig. De ecowoningen bestaan bijna geheel uit biobased materialen; wanden en vloeren zijn gemaakt in houtskeletbouw en geïsoleerd met stro. In deze tweede serie is ook het bouwproces verder geoptimaliseerd, doordat Van Dijk Bouwgroep bijna de gehele woning prefabriceert in de fabriek.

Kom naar de inloopbijeenkomst

Tijdens de inloopmiddag op dinsdag 26 maart kunt u niet alleen kennismaken met deze unieke woningen, maar ook al uw vragen te stellen. Zowel de projectleider van Woonservice, de architect van DAAD, als de aannemer en installateur zullen aanwezig zijn om diverse toepassingen in de woningen te laten zien.

Datum: dinsdag 26 maart 2024
Tijd: 13.30 – 16.00u
Adres: Molenwijk 1-4, Aalden
Aanmelding: via de website van Woonservice

Partners
Woonservice
Van Dijk Bouwgroep
WOOWN® prefabbouwconcepten
Morrenhof-Jansen installatiebedrijven

Wil je meer weten over onze biobased projecten ?  
Blijf op de hoogte via LinkedIn of  Instagram.

Circular Trust Building bezoekt ecowoningen

De ecowoningen in Aalden werden deze week bezocht door het Circular Trust Building (CTB), een EU-samenwerkingsverband dat de transitie naar een circulaire economie in de Noordzee regio stimuleert. Beleidsmakers, architecten en adviseurs uit België, Denemarken, Zweden en Frankrijk kregen een rondleiding door de twee-onder-een kapwoningen die op dit moment in aanbouw zijn.

Vooruitstrevend is het concept voor de ecowoningen, die tijdens de Drentse architectuurprijs 2023 gewaardeerd werden met de Inspiratieprijs, zeker. Als eerste biobased gebouwde sociale huurwoningen zorgen ze dat circulair en energiezuinig wonen nu ook voor lagere inkomensgroepen toegankelijk wordt. Opdrachtgever Woonservice was in 2021 als een van de eerste woningcorporaties in Nederland bereid om met natuurlijke materialen te gaan bouwen, met de eerste acht gerealiseerde ecowoningen in Exloo als resultaat.

Lees hier meer over de ecowoningen in Exloo

Maar hoe zit het met de regelgeving? En krijgen huurders ook een handleiding voor het gebruik van een dampopen woning? Tijdens de rondleiding bleken er bij het Europese gezelschap nog veel vragen te leven over de praktische risico’s die deze nieuwe vorm van bouwen met zich meebrengt. Dit deed echter niet af aan de zeer positieve stemming ten opzichte van het concept en de gedegen uitvoering. 

Wat betreft dit laatste zijn er in de tweede serie in Aalden wel een aantal verbeteringen doorgevoerd. Dit varieert van kleine wijzigingen die het wooncomfort vergroten of het warmteverlies verder minimaliseren tot het integreren van natuurinclusieve maatregelen als vleermuiskasten in de gevel. 

De belangrijkste optimalisatie is te danken aan een nieuwe bouwende partij, Van Dijk Bouwgroep. Zij prefabriceren bijna de gehele woning in de fabriek, tot de houten gevelbekleding aan toe. Dit levert een aanzienlijke reductie op in arbeidstijd op de bouwplaats. Naar verwachting zullen de nieuwe ecowoningen begin maart 2024 worden opgeleverd.

Wil je meer weten over onze ecologische woningbouw projecten ?  
Blijf op de hoogte via LinkedIn of Instagram

Ecologische woningen winnen Inspiratieprijs

Tijdens de uitreiking van de Drentse Architectuurprijs 2023 zijn de ecologische woningen in Exloo gewaardeerd met de Inspiratieprijs, een prijs voor het meest navolgenswaardige project. 

De jury roemt de woningen om het vakmanschap en de hoge duurzaamheidsambities van
de opdrachtgever (Woonservice) en ontwerper (DAAD Architecten) tezamen. Resultaat is een voorbeeldproject dat zorgvuldig en met aandacht voor detail is ontworpen en zo de lat voor sociale woningbouw in Nederland op grotere hoogte legt.

In het rapport signaleert de jury de dubbele opgave, waarop de ecowoning een antwoord biedt: “De noodzakelijke bouw van vele sociale huurwoningen en de noodzaak om duurzaam en energiezuinig, dus ecologisch bouwen en wonen bereikbaar te maken voor inkomensgroepen die zich weinig luxe kunnen permitteren.”

We zijn zeer verheugd over deze erkenning van de Vakjury! We zenden de winnaars van de Drentse Architectuurprijs 2023 onze hartelijke felicitaties.

Vakjuryprijs: Drents Rood
+Peil Architectuur en stedenbouw
Opdrachtgever: Peter & Kim van Steenwijk

Publieksprijs: Het Alteveer
HJK Architecten
Opdrachtgever: Stichting hospice Noord- en Midden Drenthe

Wil je meer weten over onze ecologische projecten ?  
Blijf op de hoogte via LinkedInInstagram of Facebook .